Can (-ebilmek) – Konu anlatımı, Oyunlar, Alıştırmalar, Örnekler

⬤ Can (-ebilmek) nedir?

Can “-ebilmek” anlamına gelir. Yetenekleri belirtme, ricalarda bulunma, ihtimal belirtme, izin verme durumlarını belirtmekte kullanılır. İngilizce’de “modal verbs” adlı bir kısım yardımcı fiilden biridir. Öznelere göre değişmez. Yani “He, she, It” için farklı bir hali yoktur. Peşine gelen fiil herzaman yalın haldedir. Yani hiçbir ek almaz. Bu yönüyle öğrenmesi en kolay konulardan biridir.
Aşağıdaki değişken cümleler “can” ile kurulmuş örnek cümlelerdir:

⬤ Nasıl öğrenelim?

İngilizce “can” yani -ebilmek konusunu burada resimler, oyunlar, alıştırmalar, örnekler ve diyaloglar ile özel ders formatında öğrenebilirsiniz. Ama öncelikle aşağıda sade bir dil ile ve detaylıca anlatımı yapılan Can (-ebilmek) konusunu güzelce öğrenin. Sonra bu sayfanın aşağısında bulacağınız diğer oyunlar ve alıştırmaları yapmak zevkli ve kolay olacaktır.

⬤ Hangi yardımcı fiil kullanılır?

“can” bir yardımcı fiil görevi görerek fiilden önce kullanılır. Bütün özneler için “can” kullanılır, değişikliğe uğramaz. Olumsuz cümlelerde “can not” yada kısaca “can’t” şeklinde kullanılır. Soru cümlelerinde ise “can” cümle başına alınır. Fiil her zaman yalın haldedir.

✎ NOT:
“can not” olumsuz yapısı “cannot” şeklinde de kullanılabilmektedir.

➔ Örnek cümleler:

• He can swim. (O yüzebilir.)
• He can’t swim. (O yüzemez..)
• Can he swim? (O yüzebilir mi?)

✎ NOT:
“can” Türkçe’de yerine göre “-ebilir” anlamının yanında -ebiliyor” şeklinde de ifade edilebilir. Aşağıdaki örnekleri inceleyin:

• I can’t hear you. (Seni duyamıyorum/ duyamam.)
• We can speak English. (Ben İngilizce konuşabiliyorum/ konuşabilirim.)
• I can see. (Görebiliyorum/ Görebilirim.)
• I can’t open. (Açamıyorum / Açamam.)
• They can understand. (Onlar anlayabiliyor/ anlayabilir.)
• Betty can’t play the guitar. (Betty gitar çalamıyor/ çalamaz.)

⬤ Olumlu cümleler can ile nasıl yapılır?

Olumlu bir “can” cümlesinde fiil önüne yardımcı fiillerden “can” getirilir. Böylece fiile “-ebilir” anlamı katarız.

➔ Olumlu yapı örnek cümleler:

• I can go. (Ben gidebilirim.)
• They can watch tv. (onlar televizyon izleyebilir.)
• Zehra can play chess. (Zehra satranç oynayabilir.)
• My friends can play football. (Arkadaşlarım futbol oynayabilir.)

⬤ Olumsuz cümleler can ile nasıl yapılır?

Cümleyi olumsuz yaparken “can” yardımcı fiili ile beraber “not” kullanırız. Kısaca “can’t” şeklinde kullanılır. Burada şuna dikkat edin: Türkçe’de “-ebilir” ifadesinin olumsuzu “-ebilemez” şeklinde değil, “-emez, -amaz” şeklindedir. Buna göre “Atlayamaz”, “Koşamam”, “Bilemez” gibi ifadelerin de aslında “can” in olumsuz halleri olduğuna ve “a” yada “e” harfi ile anlam kattığına dikkat etmek gerekir.

➔ Olumsuz yapı örnek cümleler:

• I can’t sleep well. (İyi uyuyamıyorum.)
• Nancy can’t understand the teacher. (Nancy öğretmeni anlayamıyor.)
• Cats can’t fly. (Kediler uçamaz.)
• She can’t keep secrets. (O sır tutamaz.)

⬤ Soru cümleleri can ile nasıl yapılır?

Soru cümleleri “can” yardımcı fiilinin özneden önce getirilmesi ile yapılır. Bu tür sorulara “Yes-No” soruları denir ve Türkçe’deki “-mı?, -mi?” şeklinde biten sorulardır. Cevaplar “Yes-No” ile başladığından bu ad verilir.
Wh- soruları dediğimiz bilgi sorularında da aynı şeklide yardımcı fiil özneden önce getirilir. Sadece cümlenin en başına ayrıyeten “Who, What, Where, When” gibi soru kelimelerinden biri de getirilir.

➔ Soru yapısı örnek cümleler:

• Can you play basketball? (Basketbol oynayabilir misin?)
• Can I open the window? (Pencereyi açabilir miyim?)
• Can I ask a question? (Bir soru sorabilir miyim?)
• Can I help you? (Size yardım edebilir miyim?)
• Where can I go for holiday? (Tatile nereye gidebilirim?)
• How can I speak English? (Naslı İngilizce konuşabilirim?)

⬤ Cümle yapıları “can” ile nasıldır?

Olumlu, olumsuz ve soru cümlelerinin Can ile kullanım şekli aşağıdaki tabloda olduğu gibidir.

⬤ Can (-ebilmek) kullanım yerleri konu anlatımı

Şimdi Can konu anlatımı için kullanım yerlerini öğrenerek örnekler inceleyelim.

⬤ Nerelerde kullanılır?

⬤ 1- Yetenekleri belirtmek için kullanılır.

Yeteneklerimizi, kabiliyetlerimizi “can” ile belirtiriz.

➔ Örnek cümleler:

• I can jump high, but my brother can’t. (Ben yükseğe zıplayabilirim fakat kardeşim yapamaz.)
• She can sing a song. (O şarkı söyleyebilir.)
• My grandfather can use a computer. (Büyükbabam bilgisayar kullanabilir.)

⬤ 2- İzin verme (müsaade) için kullanılır.

İzin verirken yada müsaade isterken de “can” kullanırız.

➔ Örnek cümleler:

• OK. You can go. (Tamam. Gidebilirsin.)
• Excuse me. Can I sit here? (Afedersiniz. Buraya oturabilir miyim?)
• Can I ask a question? (Bir soru sorabilir miyim?)
• Can I come in? (İçeri gelebilir miyim?)

⬤ 3- Ricalarda kullanılır

Ricalarımızı ve isteklerişmizi belirtirken de “can” kullanabiliriz. Böyle durumlarda genellikle “please” (lütfen) kelimesi ile beraber kullanılır.

➔ Örnek cümleler:

• Can I have a coffee, please? (Bir kahve alabilir miyim?)
• Can you help me, please? (Lütfen bana yardım edebilir misiniz?)
• Can I have a glass of water, please? (Bir bardak su alabilir miyim lütfen?)

⬤ 4- İhtimal belirtirken kullanılır.

Geleceğe yönelik ihtimal belirtirken de “can” kullanılabilir.

➔ Örnek cümleler:

• It can rain tomorrow. (Yarın yağmur yağabilir.)
• I can come with you. (Seninle gelebilirim.)
• Can Galatasaray win the game? (Galatasaray maçı kazanabilir mi?)
• We can stay at home. (Evde kalabiliriz.)
• I can arrive at about 6 PM. (Saat 6’da ulaşabilirim.)
• What do you think? Can I get 100 points? (Ne düşünüyorsun? 100 puan alabilir miyim?)

⬤ Resimler ve cümlelerle -ebilmek konusunu öğrenin.

Aşağıda -ebilmek (can) konusu ile ilgili resimler ve bu resimler hakkında cümleler göreceksiniz. Yön düğmeleriyle diğer resimlere geçerek yeni resimler ve yeni cümleler görebilirsiniz. Bu alıştırma ile resimler hakkında siz de konuşmaya çalışın.

⬤ Diyalog (konuşma) örnekleriyle -ebilmek konusunu öğrenin

Aşağıda İngilizce -ebilmek (Can) konusu ile ilgili bir diyalog göreceksiniz. Bu diyalog alıştırmasını okuyarak sizde benzerlerini yapmaya çalışın.

⬤ İngilizce-Türkçe çeviri yaparak “can” konusunu alıştrımalar ile öğrenin

Aşağıda üzerinde İngilizce cümleler olan kartlar göreceksiniz. Önce bu cümlelerin anlamlarını tahmin edin. Sonra doğru cevabı görnek için ortadaki düğmeye tıklayın. Bu İngilizce çeviri alıştırması okuma becerinizin de gelişmesini sağlayacaktır.

⬤ Cümle kurma oyunu ile “can” konusunu alıştırmalar ile öğrenin

Bu oyunda verilen kelimelerden cümle kurmalısınız. Önce üstteki Türkçe cümleyi okuyun ve altındaki İngilizce kelimelere sırayla tıklayarak cümlenin İngilizcesini oluşturun. Bu alıştırmada her cümle için 4 yanlış yapma hakkınız var. Sağ ve sol oklar yardımıyla yeni cümlelere geçebilirsiniz.

⬤ Örnek cümleler ile İngilizce “can” konusunu öğrenin

İngilizce “can” ile ilgili 10 tane örnek cümle aşağıda verilmiştir. Olumlu, olumsuz ve soru cümlelerinden oluşan bu örnekleri okuyarak benzer cümeleler yapmaya çalışabilirsiniz. Basit cümleler olan bu örnekleri geliştirerek daha kapsamlı cümleler oluşturabilirsiniz.

➔ 10 tane cümle örneği:

1. I can speak English a little.
   (Biraz İngilizce konuşabilirim.)
2. I can buy that dress.
   (O elbiseyi satın alabilirim.)
3. You can join our club.
   (Kulübümüze katılabilirsin.)
4. Mr. Davis cannot use a PC.
   (Mr. Davis bir bilgisayar kullanamaz.)
5. I can’t stand lies.
   (Yalanlara katlanamam.)
6. You can visit a lot of historical places here.
   (Sen burada bir çok tarihi yeri ziyaret edebilirsin.)
7. Jennifer can’t save money.
   (Jennifer para biriktiremez.)
8. If you have a problem, you can call me.
   (Eğer bir problemin olursa, beni arayabilirsin.)
9. I can’t eat with my left hand.
   (Sol elimle yemek yiyemem.)
10. My daughter can wear her clothes.
    (Kızım elbiselerini giyebilir.)

⬤ Soru cümleleri ve cevapları ile İngilizce “can” örnekleri

İngilizce “can” ile ilgili 10 tane soru ve cavabı aşağıda verilmiştir. Farklı soru tiplerindeki bu örnekleri inceleyerek siz de benzer sorular sorup cevaplar verebilirsiniz.

➔ 10 tane soru cümlesi ve cevapları:

1. Can I use your phone, please? (Telefonunu kullanabilir miyim, lütfen?)
   Yes, you can. (Evet, kullanabilirsin.)
2. Can you hear me? (Beni duyabiliyor musun?)
   Yes, I can hear you. (Evet, seni duyabiliyorum.)
3. Can you catch fish? (Balık yakalayabilir misin?)
   No, I can’t catch fish. (Hayır, balık yakalayamam.)
4. Can you make a kite? (Uçurtma yapabilir misin?)
   Yes, I can make a kite. (Evet, bir uçurtma yapabilirim.)
5. Can I ask a question, please? (Bir soru sorabilir miyim, lütfen?)
   Yes, you can. (Evet, sorabilirsin.)
6. Can penguins fly? (Penguenler uçabilir mi?)
   No, they can’t fly. (Hayır onlar uçamaz.)
7. Where can I park my car? (Arabamı nereye parkedebilirim?)
   You can park your car there. (Arabanı oraya parkedebilirsin.)
8. How can I go to the museum? (Müzeye nasıl gidebilirim?)
   You can go by taxi. (Taksi ile gidebilirsin.)
9. How can I learn to play tennis? (Tenis oynamayı nasıl öğrenebilirim?)
   You can go to a tennis club.
10. Who can fly a drone? (Kim bir dron uçurabilir?)
    Kevin can fly a drone. (Kevin bir dron uçurabilir.)
11. Can you design a toy? (Sen bir oyuncak tasarlayabilir misin?)
    Yes, I can design a toy. (Evet, bir oyuncak tasarlayabilirim.)

⬤ Okuma parçası halinde parağraf ile İngilizce “can” konusunu öğrenin

Aşağıda İngilizce “can” ile ilgili parağraf halinde kısa bir okuma parçası göreceksiniz. Bu yazıyı okuyarak anlamaya çalışın. Benzer yazılar yazmaya çalışarak yazma becerinizi geliştirin.

➔ Okuma Parçası:

My name is Adrian. I am an amateur footballer. I can play different games, but football is my favourire. I can run fast. I can control the ball very well. I am a footballer, so I can’t eat junk food. Because it is not good for my body. I can only eat healthy food. My friends can play well, too. We have a good team. I think, we can be the champion this year.

Dış bağlantılar:
Hazırladığımız diğer konu etkinlikleri için İngilizce “can” konusu kategori sayfasına buraya tıklayarak gidebilirsiniz. Bununla birlikte faydalanabileceğiniz bazı dış bağlantılar da vardır. Buraya tıklayarak Can için hazırlanmış İngilizce açıklamalar ve bazı alıştırmaları yapabilirsiniz. Yada buraya tıklayarak “can” konusunu çocuklar için şarkılarla gösteren bir video izleyebilirsiniz.